مصاحبه با مدیر آموزشگاه

زمانی- دوتار از زمان های بسیار دور مورد استفاده اقوام مختلف خراسان شمالی بوده است و مردمان این خطه، در غم و شادی به نوای دلنشین و حزن انگیز آن پناه می آورند.در میان دوتار نوازان قوم کرمانج نیز نواختن آهنگ ها و مقام های مختلفی رایج است که از آن جمله می توان به «جعفرقلی»، «هرای»، «ا... مزار» و «سردار» اشاره کرد.


نوازندگان دوتار، این آهنگ ها را با پنجه های طلایی خود می نوازند و شور و شعفی خاص در انسان ایجاد می کنند.یکی از نوازندگان این ساز محلی در مانه و سملقان، «رضا محمدی» است که در مورد این ساز سنتی با وی گفت وگویی داشتیم.وی فرزند «سهراب»، معروف به بخشی و متولد سال 55 و ساکن آشخانه است. «رضا محمدی» دوتار نوازی را از پدر فراگرفته است و به گفته خودش، نوازندگی دوتار در خانواده آن ها موروثی است به نحوی که حدود 7 نسل آن ها به کار نوازندگی مشغول بوده اند. وی اصول نوازندگی دوتار را زیر نظر دایی خود «سیاوش مهرو» آموخته است و اکنون نیز 3 پسر دارد که به آن ها دوتار آموزش می دهد تا این هنر اصیل ایرانی در خانواده آن ها ماندگار شود و سینه به سینه انتقال یابد.وی از 12 سال قبل مسئول انجمن موسیقی مانه و سملقان است و ضمن عضویت در خانه موسیقی ایران تاکنون در جشنواره های مختلفی مقام های زیادی کسب کرده است.«محمدی» به جز نوازندگی، کار ساخت دوتار را نیز انجام می دهد و این ساز اصیل را در اختیار هنرمندان و هنر دوستان قرار می دهد. وی در قالب کلاس های اوقات فراغت در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم چنین در منزل به شکل خصوصی، دوتار آموزش می دهد. وی یکی از موانع را که باعث شده است هنرمندان و هنردوستان، کمتر به این ساز اصیل روی آورند، گران بودن آلات موسیقی عنوان می کند و می گوید: افزایش قیمت بیش از حد آلات موسیقی به خصوص دوتار باعث دور شدن جوانان از این ساز شده است.وی ادامه می دهد: بعضی افراد بدون این که تخصصی در این کار داشته باشند، دوتار را از شهرهای دیگر به قیمت ارزان، تهیه می کنند و در شهرستان به چند برابر قیمت واقعی آن به فروش می رسانند و هزینه های سنگین دوره های آموزشی و شهریه کلاس ها هم موجب شده است که جوانان کمتر در این کلاس ها شرکت کنند. وی اضافه می کند: یکی دیگر از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، گسترش بی رویه سازهای غربی است که باعث شده، سازهای محلی و عرفانی مثل دوتار جای خود را به سازهای غربی مثل ارگ و جاز بدهد.«محمدی» بعد از پدر، بیشتر پیرو کار مرحوم استاد «حاج قربان سلیمانی» است و کار وی را که بیشتر عرفانی و در مدح ائمه (ع) و با مضامین توحیدی است، دوست دارد. وی به نقل از استادان خود می گوید: در زمان های گذشته، وقتی کسی می خواست دوتار بنوازد، اول وضو می گرفت و استادان آن ها نیز این کار را توصیه می کرده اند، چون با این کار، هیچ گاه نوازندگی از مسیر اصلی خود که همان توحید و مدح ائمه (ع) است، خارج نمی شود. وی در تشریح حس و حال خود در زمان نواختن دوتار می گوید: وقتی دوتار می نوازم، متوجه گذر زمان و مکان نمی شوم و فقط جسمم در مکان حضور دارد و خودم در عمل در جای دیگری هستم؛ به عنوان مثال، وقتی در مورد خانه خدا می نوازم و می سرایم، احساس بسیار خوبی به من دست می دهد که وصف ناپذیر است. وی در مورد جایگاه دوتار بین جوانان مانه و سملقان می گوید: هنوز هم این ساز بین جوانان منطقه جایگاه خود را حفظ کرده است و گرایش به آن وجود دارد اما این ساز، کم کم از اصالت خود دور می شود و بیشتر جوانان سعی می کنند به شکل تک نوازی، ساز دوتار را یاد بگیرند و شاید تا چند سال دیگر کسی با عنوان «بخشی» وجود نداشته باشد. وی خاطر نشان می کند: بخشی کسی است که خود دوتار را می نوازد و شعرها را هم می سراید و خودش هم هنگام نواختن دوتار، آن را می خواند و در بعضی از مواقع هم در بین نوازندگی و خواندن، داستان سرایی هم می کند اما اکنون بیشتر افراد فقط به نواختن گرایش دارند. وی به همه جوانان علاقه مند به هنر توصیه می کند با آموختن اصول نوازندگی موسیقی سنتی، اصالت فرهنگی خود را حفظ کنند.